ՆՈՐ ՀԵՏԱՔՐՔՐԱՇԱՐԺ ԳԻՐՔ-ՏԵՏՐԵՐ
«Զանգակ» հրատարակչությունում օրերս լույս են տեսել ՎԱՉԱԳԱՆ Ա. ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ «Խաղագիրք մանուկների համար» առաջին և երկրորդ գիրք-տետրերը:
Սարգսյան Վաչագան.
Խաղագիրք մանուկների համար - 1. -Եր.: Զանգակ, 2013, - 64 էջ:
Այս գիրք-տետրը ստեղծվել է առաջին դասարանի երեխաների հետ նպատակաուղղված զարգացնող պարապմունքներ անցկացնելու համար: Սույն գիրք-տետրը լրացնում է այդ խնդիրները լուծող ուսումնաօժանդակ նյութերի ցանկը: Գիրք-տետրի առաջադրանքները կատարելիս երեխաների մեջ կարող են ձևավորվել ու զարգանալ առարկաների նմանություններն ու տարբերությունները որոշելու, առարկաների էական հատկություններն առանձնացնելու, դրանք դասակարգելու, համադրելու և վերլուծելու ունակություններ և այլն:
Նախատեսված է նախադպրոցական տարիքի երեխաների, առաջին դասարանցիների, ուսուցիչների, ծնողների համար:
Զարգացրեք ձեր երեխաների ուշադրությունը, հիշողությունը,
տրամաբանական մտածողությունը, տարածական պատկերացումները, ստեղծագործական երևակայությունը, մատների նրբաշարժումները:
Սարգսյան Վաչագան.
Խաղագիրք մանուկների համար - 2. -Եր.: Զանգակ, 2013, - 64 էջ:
Այս գիրք-տետրում ընդգրկված են այնպիսի լեզվատրամաբանական առաջադրանքներ, հարցեր, խնդիրներ, խաղեր, որոնք լուծելու ընթացքում երեխաները մեկ անգամ ևս հետաքրքրաշարժ ձևով, ստեղծագործաբար առնչվում են երկրորդ դասարանցիների համար նախատեսված ծրագրային նյութին:
Նախատեսված է երկրորդ դասրանցիների, ուսուցիչների ծնողների, մանկավարժության հարցերով հետաքրքրվողների համար:
ԽՈՍՈՒՄ ԵՆ ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ
Ուղարկե´ք ձեր փոքրիկների սրամիտ խոսքերը, և լավագույնները կտպագրվեն «9-րդ հրաշալիք» թերթի էջերում, ինչպես նաև կտեղադրվեն մեր բլոգում:
***
Հնգամյա Հակոբիկն ուշադիր նայում է մորը` Արփինեին, որը տան հատակներն է լվանում, և ասում է.
– Վա՜յ, մամ ջան, էս ի՜նչ լավ ես մաքրում: Ես որ մեծանամ, մեծ տուն կունենամ, քեզ էլ կտանեմ այնտեղ, որ իմ տան հատակներն էլ էդպես լավ մաքրես:
Հնգամյա Հակոբիկն ուշադիր նայում է մորը` Արփինեին, որը տան հատակներն է լվանում, և ասում է.
– Վա՜յ, մամ ջան, էս ի՜նչ լավ ես մաքրում: Ես որ մեծանամ, մեծ տուն կունենամ, քեզ էլ կտանեմ այնտեղ, որ իմ տան հատակներն էլ էդպես լավ մաքրես:
***
Հակոբիկի քույրը` 3,5 տարեկան Մագին, ներկա էր մորաքրոջ պսակադրության արարողությանը:
Օրեր անց, հիշելով եկեղեցում տեսածը, նա ասաց.
– Կարայի ու Արտաշի հարսանիքին խայտառակ էինք լինելու: Ուրիշների թագերը դրել էին գլխներին, լավ է` չեկան էդ ուրիշները:
Հակոբիկի քույրը` 3,5 տարեկան Մագին, ներկա էր մորաքրոջ պսակադրության արարողությանը:
Օրեր անց, հիշելով եկեղեցում տեսածը, նա ասաց.
– Կարայի ու Արտաշի հարսանիքին խայտառակ էինք լինելու: Ուրիշների թագերը դրել էին գլխներին, լավ է` չեկան էդ ուրիշները:
***
Նույն արարողությունից հետո Հակոբիկը, որը մոմ բռնողներից մեկն էր, վրդովված ասաց.
– Վայ, Արտաշ, Արտաշ, մոմը տվել էր ձեռքս, մի հատ չմտածեց, որ էս էրեխեն կարող ա վախենա:
Նույն արարողությունից հետո Հակոբիկը, որը մոմ բռնողներից մեկն էր, վրդովված ասաց.
– Վայ, Արտաշ, Արտաշ, մոմը տվել էր ձեռքս, մի հատ չմտածեց, որ էս էրեխեն կարող ա վախենա:
***
Հեռախոսով զրուցում եմ Հակոբիկի հետ:
– Ի՞նչ ես անում, Հակոբի՛կ:
– Հեծանիվ եմ քշում ու քեզ հետ եմ խոսում:
– Ի՞նչ հեծանիվ, բա դու ասում էիր, որ հեծանիվ չունես:
– Ունեմ:
– Ի՞նչ հեծանիվ է, փո՞քր:
– Չէ՛, փոքր չի, իմ հագով ա:
Հեռախոսով զրուցում եմ Հակոբիկի հետ:
– Ի՞նչ ես անում, Հակոբի՛կ:
– Հեծանիվ եմ քշում ու քեզ հետ եմ խոսում:
– Ի՞նչ հեծանիվ, բա դու ասում էիր, որ հեծանիվ չունես:
– Ունեմ:
– Ի՞նչ հեծանիվ է, փո՞քր:
– Չէ՛, փոքր չի, իմ հագով ա:
***
Հակոբիկն ու Մագին ծնողների հետ գնացել էին մանկական զբոսայգի: Զբոսնեցին, նստեցին բազմաթիվ կարուսելներ: «Ջրային կարապներ» կարուսելից իջնելիս մայրիկն ասաց.
– Քանի անձրև չի եկել, արագ գնանք տուն:
Հակոբիկն անմիջապես արձագանքեց.
– Պիտի անպայման էս զվարճանալու օրը փչացնե՞ս…
Հակոբիկն ու Մագին ծնողների հետ գնացել էին մանկական զբոսայգի: Զբոսնեցին, նստեցին բազմաթիվ կարուսելներ: «Ջրային կարապներ» կարուսելից իջնելիս մայրիկն ասաց.
– Քանի անձրև չի եկել, արագ գնանք տուն:
Հակոբիկն անմիջապես արձագանքեց.
– Պիտի անպայման էս զվարճանալու օրը փչացնե՞ս…
***
Միասին նայում ենք Կարայի ու Արտաշեսի լուսանկարները: Երբ հասնում ենք այս մեկին, որտեղ պատկերված են նրանց ստվերներն ասֆալտին, Մագին վախեցած ձայնով բացականչում է.
– Վա՜յ, գողեր են:
Միասին նայում ենք Կարայի ու Արտաշեսի լուսանկարները: Երբ հասնում ենք այս մեկին, որտեղ պատկերված են նրանց ստվերներն ասֆալտին, Մագին վախեցած ձայնով բացականչում է.
– Վա՜յ, գողեր են:
***
Հակոբիկին ծանոթացրին հարևանի Ալբերտիկ և Բագրատիկ երկվորյակ եղբայրների հետ: Օրեր անց Հակոբիկը ցանկացավ կանչել եղբայրներին ու բղավեց.
– Ալբերտիկնե՜ր, եկե՜ք:
Հակոբիկին ծանոթացրին հարևանի Ալբերտիկ և Բագրատիկ երկվորյակ եղբայրների հետ: Օրեր անց Հակոբիկը ցանկացավ կանչել եղբայրներին ու բղավեց.
– Ալբերտիկնե՜ր, եկե՜ք:
***
Էլեկտրագնացքով մեկնում ենք Սևան: Հակոբիկը ճանապարհին լուսամուտից իր քուռակի հետ արածող ձի տեսավ: Քիչ անց վստահ ասաց.
– Էն ձին ամուսնացած էր, որովհետև մոտը ձագ ուներ:
Էլեկտրագնացքով մեկնում ենք Սևան: Հակոբիկը ճանապարհին լուսամուտից իր քուռակի հետ արածող ձի տեսավ: Քիչ անց վստահ ասաց.
– Էն ձին ամուսնացած էր, որովհետև մոտը ձագ ուներ:
***
Մի օր Մագին չիմանալով` որդը մեջը ծիրան կծեց ու զզվեց: Այդ օրվանից նա սկսեց ծիրան չուտել: Բացատրեցինք, որ բոլոր ծիրանների մեջ չէ, որ որդ է լինում և, վերջապես, որ կան մարդիկ, որ որդ էլ են ուտում:
– Իսկ ես, օրինակ, գորտ եմ կերել,– ասաց նրա մորաքույրը:
Մագին նայեց մորաքրոջ աչքերի մեջ ու ասաց.
– Կարա՛, գորտը կանաչ ա, դրա համար քո աչքերն էլ են կանաչ:
Մի օր Մագին չիմանալով` որդը մեջը ծիրան կծեց ու զզվեց: Այդ օրվանից նա սկսեց ծիրան չուտել: Բացատրեցինք, որ բոլոր ծիրանների մեջ չէ, որ որդ է լինում և, վերջապես, որ կան մարդիկ, որ որդ էլ են ուտում:
– Իսկ ես, օրինակ, գորտ եմ կերել,– ասաց նրա մորաքույրը:
Մագին նայեց մորաքրոջ աչքերի մեջ ու ասաց.
– Կարա՛, գորտը կանաչ ա, դրա համար քո աչքերն էլ են կանաչ:
***
Հակոբիկը նստած էր Կարայի գոգին: Երկար և ուշադիր նայեց նրա աչքերի մեջ ու բացականչեց.
– Կարա՜, աչքդ կանա՜չ ա: Կանաչի մեջ էլ սև ա: Վա՜յ, սևի մեջ էլ ե՜ս եմ…
Հակոբիկը նստած էր Կարայի գոգին: Երկար և ուշադիր նայեց նրա աչքերի մեջ ու բացականչեց.
– Կարա՜, աչքդ կանա՜չ ա: Կանաչի մեջ էլ սև ա: Վա՜յ, սևի մեջ էլ ե՜ս եմ…
***
Հակոբիկը շատ է կապված մորաքրոջ հետ: Մի օր ասում է.
– Կարա՛, Արտաշից բաժանվի, արի մեր տանն ապրի:
– Բայց ինչո՞ւ բաժանվեմ, Հակոբիկ ջան,– զարմացած հարցնում է Կարինեն:
– Լավ, արձակուրդ վերցրու, արի մեր տուն:
Հակոբիկը շատ է կապված մորաքրոջ հետ: Մի օր ասում է.
– Կարա՛, Արտաշից բաժանվի, արի մեր տանն ապրի:
– Բայց ինչո՞ւ բաժանվեմ, Հակոբիկ ջան,– զարմացած հարցնում է Կարինեն:
– Լավ, արձակուրդ վերցրու, արի մեր տուն:
Ներկայացրեց մորաքույրը` ՀԵՂԻՆԵ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ
Օրերս լույս է տեսել Վաչագան Ա. Սարգսյանի հերթական հրաշալի գիրքը` «Երգող
այբուբենը»
(Նկարները` Խորեն Հակոբյանի. – Եր.: ՄՀՄ գրատուն,
2012.– 56 էջ):
Հայոց
տառերի մասին դարերի ընթացքում բազմաթիվ բանաստեղծություններ
են գրվել, երգեր հորինվել:
Համոզված
ենք` քանի կա հայությունը, իսկ նա միշտ կլինի, կլինեն նաև հայոց տառերին ձոնված բանաստեղծություններ:
Այս
գրքում հայոց տառերը ներկայացված են բոլորովին նոր տեսանկյունից: Այստեղ զուգակցված ներկայացված են դրանց գործառնական նշանակությունները
գեղարվեստական
ձևի մեջ: Ինչ-որ առումով դրանք ուսումնական բանաստեղծություններ
են, որոնք շատ դեպքերում համեմվում են հումորով, հետաքրքրաշարժ մեկնաբանություններով,
անսպասելի
զուգորդություններով:
Բանաստեղծությունները,
որոնք գրքում վերնագրված են երգեր, նախատեսված են առաջին հերթին հանրակրթական դպրոցների աշակերտների համար, թեև մեծահասակները ևս հաճույքով կկարդան այս ձոները: Դրանք կարող են օգտակար լինել ինչպես դպրոցում` զանազան հանդեսներ կազմակերպելիս, տառեր ուսուցանելիս, հայոց գրերին նվիրված միջոցառումներ, արտադասարանական
աշխատանքներ
կազմակերպելիս,
այնպես էլ ինքնուրույն ընթերցանության համար:
Որպես
օրինակ, գրքին կից ներկայացվում է «Զ» տառի երգի տեսահոլովակը: Երգի մեղեդին գրել և երգը գործիքավորել է Ներսես Մարգարյանը: Երգը կատարում է նրա ղեկավարած «Հրաշք մեղեդի» երգչախումբը: Տեսահոլովակի ռեժիսորական և օպերատորական աշխատանքներն իրականացրել է Սամվել Օհանյանը, համակարգչային ձևավորումը` Արսեն Թովմասյանը, ասմունքում է Անահիտ Նավասարդյանը:
Ահա այս գրքի բացվածքներից մեկը` «Ե» և «Զ» տառերի երգերով.
ԽՈՍՈՒՄ ԵՆ ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ
Ուղարկե´ք ձեր փոքրիկների սրամիտ խոսքերը, և լավագույնները կտպագրվեն «9-րդ հրաշալիք» թերթի էջերում, ինչպես նաև կտեղադրվեն մեր բլոգում:
***
Երեքամյա Արամիկը խանդում էր նորածին եղբորը՝ Կարենին: Մայրը պատրաստվում էր խանութ գնալ:
– Պա՛պ, մամային մենակ մի թող, հետը գնա:
– Ինչո՞ւ, Արամիկ:
– Էնա մի անգամ թողեցիր մենակ գնաց, մի հատ Կարենչո բերեց:
***
Հագուստի շուկայում Արամիկի մայրը երկար սակարկում է վաճառողի հետ: Արամիկը մեկ նայում է վաճառողին, մեկ էլ մորը:
– Դե շուտ արեք, պրծեք, ընենց արեք, որ տակին մի հարյուր դրամանոց մարոժնու փող մնա:
Լսելով Արամիկին՝ վաճառողը միանգամից 200 դրամով իջեցրեց շորի գինը:
***
Տեսնելով Կարենին համբուրող պապին` Արամիկն ասաց.
– Այ պապիկ, ես էնա սիրում եմ Կարենչոյին, էլ դու ո՞ւր ես սիրում:
***
Գիշերվա կեսին լացի ձայնից Արամիկն արթնանում է:
– Պապ, Կարենչոն լաց ա ըլըմ, գնա նայի:
– Արամի՛կ, մաման կնայի, դու հանգիստ քնի:
– Մաման ինձ ա նայելու:
Ներկայացրեց պապիկը՝
ՀԱԿՈԲ ՄԱՆՋՅԱՆԸ
ք. Վանաձոր
ՀԱՏՈՒԿ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ
«ՀԱՏՎԱԾ»
ԳԼՈՒԽԿՈՏՐՈՒԿ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ
Ներքևի չորս հատվածներից մեկը կտրված է մեծ նկարից:
Ո՞րն է այդ հատվածը:
ԽՈՍՈՒՄ ԵՆ ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ
Ուղարկե´ք ձեր փոքրիկների սրամիտ խոսքերը, և լավագույնները կտպագրվեն «9-րդ հրաշալիք» թերթի էջերում, ինչպես նաև կտեղադրվեն մեր բլոգում:
***
Մայիսի 9-ի տոնի կապակցությամբ դպրոցում ուսուցչուհին դաս էր անցկացրել: Յոթնամյա Գրիգորը, որը ծնվել է մայիսի 1-ին, տուն դառնալով, խիստ զարմացած հարցրեց.
– Մա՛մ, բա ո՞նց է, որ ես մայիսի 1-ին եմ ծնվել, բայց մայիսի 9-ի պատերազմի մասին չեմ իմացել:
***
3,5 տարեկան Հայկը ջրով լի շիշը դատարկեց հատակին: Ես բարկացած ասացի.
– Կեցցե՛ս, տղաս:
Հայկը, խոսքս ընդունելով որպես գովեստ, ընկերուհուս՝ Անահիտի մոտ պարծեցավ.
– Տեսա՞ր, Անահիտ, ջրով կեցցե՛ արեցի:
***
Հայկին մանկապարտեզ տարա, չհարմարվեց, տեղափոխեցի ուրիշ մանկապարտեզ: Մի անգամ, երբ անցնում էինք հին մանկապարտեզի կողքով, Հայկին հարցրի.
– Հայկ, քեզ այս մանկապարտեզից վռնդեցի՞ն:
– Չէ՛, մամ, ավարտել եմ էս մանկապարտեզը:
ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱԴԱՄՅԱՆԸ
Չորս տարեկան Արմենը խաղում էր շան քոթոթի հետ և հանկարծ սկսեց լիզել բազմոցը: Աստղիկ տատիկը նկատեց դա և նկատողություն արեց.
– Արմե՛ն, ի՞նչ ես անում: Բազմոցը լիզել չի կարելի, վրան վարակիչ մանրէներ կան, կհիվանդանաս:
Մի քանի օր անց տատիկը հիվանդացավ: Արմենը մոտեցավ նրան և տխուր ձայնով հարցրեց.
– Տատի՛կ, բազմոցն ես լիզե՞լ:
***
Մայրը համոզում է Արմենին հավաքել թափթփված խաղալիքները: Երբ բոլոր փաստարկներն ավարտվում են, և մայրը ձեռքն է վերցնում գոտին, Արմենը սկսում է հավաքել խաղալիքները` մռթմռթալով.
– Աստվա՜ծ իմ, էս ի՜նչ կյանք ա, էս ի՞նչ կյանք ա:
Արմենը չորեքթաթ փնտրում է իր կոշիկները: Գտնում է մեկը և սկսում ինքնիրեն խոսել.
– Որտե՞ղ է երկրորդը: Երկրորդ, երկրորդ, ես առաջինն եմ: Որտե՞ղ եք, դուրս եկեք կապի:
Արմենը մոր հետ հյուր էր գնացել: Տանտիրուհին նրա ափսեի մեջ ճաշ է լցնում: Արմենը փորձում է և չի ուտում: Քիչ անց տանտիրուհին նկատում է և ասում.
– Արմեն ջան, կեր, ինչո՞ւ չես ուտում:
Արմենը` հայացքը դեպի ափսեն.
– Հա՜-մո՜վ չի:
Երբ հանդիպում է մոր նախատական հայացքին` ավելացնում է.
– Հա՜-մո՜վ ա:
Ներկայացրեց պապիկը` ՍԱՐԳԻՍ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ
ԳՏԵ´Ք ԳՈՂԵՐԻՆ
Երկու գողեր արդեն երկար ժամանակ խուսափում են պատժից, քանի որ ոստիկանությունը նրանց չի կարողանում հայտնաբերել: Անհրաժեշտ է ձեր շտապ միջամտությունը, սիրելի՛ երեխաներ: Ուշադիր նայեք ինը կասկածյալների նկարներին և փորձեք որոշել, թե նրանցից որ երկուսն են վերադառնում գիշերային գողությունից:
ԽՈՍՈՒՄ ԵՆ ԵՐԵԽԱՆԵՐԸ
Տարոնը և նրա ուսուցչուհին`
Անահիտ Գալոյանը |
Տարոնը, նոր ստացած դասագիրքը ցույց տալով մորը, հարցրեց.
– Մա՛մ, «Հայերենի դասագիրքն» ո՞վ է գրել:
– Վաչագան Սարգսյանը:
– Քո թերթը գրո՞ղն է (նկատի ունի «9-րդ հրաշալիքը»):
– Այո՛:
– Մա՛մ, բայց լավ մարդ է, չէ՞, Վաչագան Սարգսյանը, որ հա՛մ բալիկների, հա՛մ էլ մեծերի համար է գրում: Մա՛մ, հիմա որտե՞ղ է նա:
– Երևանում:
– Որ գնանք Երևան, նրա արձանը ինձ ցույց կտա՞ս:
Ներկայացրեց ԷԼԵՈՆՈՐԱ ՊՈՂՈՍՅԱՆԸ, գ. Վարդենիկ
ՀՆԱՐԱՄԻՏ ՄՈՒԿԸ
Մուկը մի օր
Անտառի տակ
Տեսավ մի ջինջ
Վարար գետակ,
Գետակի մեջ
Ձկներ պես-պես
Լողում էին
Մեկ դեն, մեկ դես:
Նստեց ափին
Երկար նայեց
Ու այսպիսի
Մի միտք արեց.
– Թե գետակում
Այսքան ձուկ կա,
Ուրեմն այստեղ
Ձկնորս չկա,
Դե, իսկ եթե
Չկա ձկնորս,
Չի էլ լինի
Նաև մկնորս:
Հենց այստեղ էլ
Գետակի մոտ
Բույն կշինեմ
Կապրեմ անհոգ:
Ասաց, տվեց
Գլուխկոնծի,
Ուրախ-ուրախ
Անցավ գործի:
ՌԱՖԱՅԵԼ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Комментариев нет:
Отправить комментарий