ԳԻՆԵՍԻ ՌԵԿՈՐԴՆԵՐ

Խորագիրը վարում է ՀՐԱՆՏ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ 

ԿՈՉՈՒՄՆԵՐ, ՊԱՐԳԵՎՆԵՐ

ԽՍՀՄ-ում ամենաշատ պարգևներն ունեցել է Լեոնիդ Բրեժնևը (1906–82): Նրա պաշտոնական համազգեստին դժվարությամբ էին տեղավորվում չորս «Ոսկե աստղ» և մեկ «Մուրճ ու մանգաղ» մեդալները, «Հաղթանակ» բարձրագույն ռազմական շքանշանը, Լենինի 8, Հոկտեմբերյան հեղափոխության 2, Կարմիր դրոշի 2, Բոգդան Խմելնիցկու II աստիճանի, Կարմիր աստղի շքանշանները, ԽՍՀՄ 18 մեդալները, մարշալական 2 (բանակի գեներալի և ԽՍՀՄ մարշալի) ադամանդազարդ աստղերը, արտասահմանյան երկրների 42 շքանշանները և 29 մեդալները, ԽՍՀՄ պետական զինանշանի ոսկե պատկերով պատվո զենքը: 

Բացի վերոհիշյալ 5 ոսկե մեդալից, Բրեժնևը տանը պահում էր նաև 21 «Ոսկե աստղ» և 13 «Մուրճ ու մանգաղ» մեդալ: Դրանք մաքուր ոսկուց կրկնակներ էին, որ գլխավոր քարտուղարը պատվիրում էր մարշալական համազգեստի վրա պարգևների տեղադրությունը նորացնելու համար: Ոչ ոք չէր համարձակվում նրանից պահանջել հին շերտաձողիկները: 

1986 թ. Բրեժնևի հարազատները բոլոր պարգևները հանձնել են ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի շքանշանների պահուստարան:

Այբբենագրի ամենահին նմուշը` գտնված Ուգարիտում

ԱՅԲՈՒԲԵՆ


Այբբենագրի ամենահին նմուշը գտնվել է Ուգարիտում (այժմ` Ռաս Շարմա, Սիրիայում): Այն 32 սեպաձև տառերով կավե աղյուսակ է և թվագրվում է մ. թ. ա. մոտ 1450 թվականով:

Ամենահին տառը օ-ն է, որն անփոփոխ է մնացել այն տեսքով, որով եղել է փյունիկյան այբուբենում (մ. թ. ա. մոտ 1300 թ.):

Ներկայումս կիրառվում է 65 այբուբեն:
Տառերի ամենամեծ քանակը` 72, ունի քմերների (կամբոջացիների) լեզուն, իսկ ամենափոքրը` 11, ռոտոկաս լեզուն (Պապուա–Նոր Գվինեայի Բուգենվիլ կղզում):

Ամենամեծ թվով բաղաձայններ` 80-85, ունի ուբիխերենը (կովկասյան լեզու), իսկ ամենափոքր` 6, ռոտոկասը:

Ամենամեծ թվով ձայնավորներ` 55, ունի սեդանգ լեզուն (Կենտրոնական Վիետնամ), իսկ աբխազերենն ունի միայն 2 ձայնավոր:

Աշխարհի ամենամեծ տառերն ունեն 183 մ բարձրություն: Դրանցով գրված READYMIX(պատրաստի բետոն) գրությունը տեղադրվել է Արևելյան Բալադոնիայում (Ավստրալիա) 1971 թ.:

ԵՐԿԱԹՈՒՂԻՆԵՐ

Երկաթուղով տեղափոխվող բեռի քաշը սահմանափակված է շարժակազմի հնարավորություններով:

Ամենամեծ բեռնամբարձությամբ ռելսային փոխադրանին գերմանական «Կրուպպ» ընկերության կողմից ամերիկյան երկաթուղիների համար 1981 թ. թողարկված 336-տոննանոց «Շնաբել»-ն է: Նա ունի 36 սռնի, 92 մ երկարություն և կարող է տեղափոխել 807 տ բեռ:

Երկաթուղով երբևէ տեղափոխված ամենածանր բեռը դարձել է Չեխիայի Մոստ քաղաքի` 1548 թ. կառուցված Կույս Մարիամ եկեղեցին: 1975 թ. 10700 տ քաշով այդ եկեղեցին ստիպված էին տեղափոխել, քանի որ նա հայտնվել էր ածխահանույթի շրջանում: Եկեղեցին ավելի քան 4 շաբաթում 2 մ/ժ արագությամբ տեղափոխվեց 730 մ:

Ամենաերկար և ամենածանր գնացքը կազմվել է ՀԱՀ-ում և բաղկացած էր 560 վագոնից` ձգվելով 7,302 կմ: Այն շարժման մեջ է դրվել 9 հատ 50-կիլովատտանոց էլեկտրաքարշի և 7 հատ դիզել-էլեկտրական լոկոմոտիվի միջոցով և անցել 861 կմ ճանապարհ: Շարժակազմի ընդհանուր քաշը 69393 տոննա էր:

ԿԻՆՈ

Սթիվեն Սփիլբերգ

Շիրլի Թեմփլ

Կինոբեմադրիչներից տարեկան ամենամեծ եկամուտն ունեցել է Սթիվեն Սփիլբերգը (ԱՄՆ), որը 2002 թ. վաստակել է 200 մլն դոլար:


Շիրլի Թեմփլը (ԱՄՆ, ծնվ. 1928 թ.) 7 տարեկանում դարձել է ամենաեկամտաբեր դերասանուհին և այդ կոչումը պահպանել է մինչև 1938 թ.:

Մերի Դրեսլեր

Ամենաեկամտաբեր տարեց դերասանուհին եղել է Մերի Դրեսլերը (Կանադա, 1868–1934), որն այդ կոչմանն է արժանացել 64 տարեկանում:

Հարիսոն Ֆորդ

100 մլն դոլարից ավելի հավաքած ֆիլմերում խաղացած դերերի քանակով առաջին տեղում է դերասան Հարիսոն Ֆորդը: Նա նկարահանվել է այդպիսի 15 ֆիլմում:

Ջուլյա Ռոբերտս

Դերասանուհիներից 100 մլն դոլարից ավելի հասույթ ունեցած ֆիլմերում ամենաշատ դերերը խաղացել է Ջուլյա Ռոբերտսը (ԱՄՆ), որը մինչև 2004 թ. փետրվարը նկարահանվել է այդպիսի 11 ֆիլմում:

ԼԵԶՈՒՆԵՐ
Ամենաշատ լեզուներ իմացողները

Սըր Ջոն Բաուրինգ

Պատմության մեջ ամենաշատ լեզուներ իմացողներն են համարվում իտալացի կարդինալ Ջուզեպպե Մեցոֆանտին (1774–1849), որը գիտեր 26 կամ 27 լեզու, դանիացի պրոֆեսոր Քրիստիան Ռասկը (1787–1832), սըր Ջոն Բաուրինգը (1792–1872) և նորզելանդացի դոկտոր Հարոլդ Ուիլյամը (1876–1928), որոնցից յուրաքանչյուրը գիտեր 28 լեզու:


Վերջին ժամանակների ամենանշանավոր բազմալեզվախոսը Ջորջ Հենրի Շմիդտն է (Ֆրանսիա, Ստրասբուրգ, 1914—1990), որը 1965–1971 թթ. գլխավորում էր ՄԱԿ-ի Եզրաբանական բաժանմունքը: ՄԱԿ-ի 1975 թ. մատենագիտական տեղեկագըրքում նշվում էր, որ նա խոսում է «միայն» 19 լեզվով և ժամանակ չունենալու պատճառով չի կարող «վերականգնել» ևս 12 լեզուն:


Վանկուվերի (Կանադա) դատարանի աշխատակից Փաուել Ջանուլուսն օգտվում էր 41 լեզվից:


Մեծ Բրիտանիայում ամենաշատ լեզու իմացողն է համարվում Ջորջ Քեմպբելը (1912—2004), որը ԲիԲիՍի-ում աշխատելիս օգտագործում էր 54 լեզու:

ՕԴԱՊԱՐԻԿՆԵՐ



Օդապարիկի վերելքի մասին առաջին հիշատակությունը կապված է հոգևորական Բարտոլոմեու դե Գուսմեուի (Պորտուգալիա) անվան հետ: Նրա ստեղծած օդապարիկը փակ շինությունում օդ է բարձրացել 1709 թ. օգոստոսի 8-ին:

Առաջին մարդը, որը թռել է օդապարիկով, ֆրանսիացի Ֆրանսուա Պիլոտրե դը Ռոզեն էր, որը 1783 թ. հոկտեմբերին 26 մ բարձրացավ Ժոզեֆ և Էտիեն Մոնգոլֆիե եղբայրների կառուցած՝ տաք ծխով լցված «մոնգոլֆիերով»:

Օդապարիկով բոլորից արագ՝ 13 օր 8 ժ 33 րոպեում, Երկրագնդի շուրջը միայնակ թռել է Սթիվ Ֆոսեթը (ԱՄՆ) 2002 թ.:

Անօդաչու օդապարիկը հասել է 51815 մ բարձրության:

Օդաչուավոր օդապարիկով թռիչքի բարձրության ոչ պաշտոնական ռեկորդը՝ 37735 մ, պատկանում է Նիկոլաս Փիանտանիդային (ԱՄՆ, 1966 թ.): Վայրէջքի ժամանակ օդաչուն զոհվել է:

Պաշտոնական ռեկորդը՝ 34668 մ, սահմանել են Դ. Ռոսսը և Վ. Փրոթերը (ԱՄՆ) 1961 թ.:



ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ՆՎԱՃՈՒՄՆԵՐ

Էրիխ Հարտման

Իվան Կոժեդուբ

 
Ամենամեծ թռիչքաժամ ունեցող օդաչուն Ջոն Էդվարդ Լոնգն է (ԱՄՆ): 1933 – 1989 թթ. նա, ընդհանուր հաշվարկով, թռիչքի մեջ է եղել 53 290 ժ 5 ր, կամ, այլ խոսքերով, օդում է անցկացրել 6 տարի:

Ամենամեծ թվով ինքնաթիռներ է փորձարկել Ջեյմս Թեյլոր-կրտսերը: Նա 25 տարում յուրացրել է տարբեր ընկերությունների ստեղծած ինքնաթիռների 461 տեսակ:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ամենահաջողակ օդաչուն մայոր Էրիխ Հարտմանն է (Գերմանիա), որը խփել է հակառակորդի 352 ինքնաթիռ: 1943 թ. նոյեմբերի 6-ին, Արևելյան ճակատում, ընդամենը 17 րոպեում նա խփել է 13 ինքնաթիռ: (Համեմատության համար. խորհրդային օդաչուներից ամենաշատը՝ 62, հակառակորդի ինքնաթիռ է խփել Իվան Կոժեդուբը:)
 
Մասաչուսեթսում մշակված «Դեդալոս» ծրագիրը հաջողությամբ պսակվեց 1988 թ., երբ Կ. Կանելոպուլոսը Կրետեից մինչև Սանտորին կղզի (հեռավորությունը՝ 119 կմ) հաղթահարեց (մկանային ուժով) թևերի 34,1 մ բացվածքով ինքնաթիռով՝ ցույց տալով 29,7 կմ/ժ արագություն:




ԶԱՆԱԶԱՆ ՆՎԱՃՈՒՄՆԵՐ

Սյուզան Մոնտգոմերի Ուիլյամս

Ծամոնից փչված ամենամեծ փուչիկի տրամագիծը եղել է 55,8 սմ: Ռեկորդը սահմանել է Սյուզան Մոնտգոմերի Ուիլյամսը (ԱՄՆ):


Հնդիկ ֆակիր Մ. Բապուն 22 տարի (1960–82) չի հեռացել Չիտրա գյուղի ճանապարհի մոտի նույն տեղից:



Քևին Սենտ-Օնջը (ԱՄՆ) սովորական խաղաթուղթը նետել է 56,41 մ:



Դ. Սփարոուն (ԱՄՆ) կարողացել է միայնակ կառավարել 48 ձիուց բաղկացած լծվածքը: Առջևի սանձափոկն ունեցել է 41 մ երկարություն:


Շամպայնով լի գավաթներից սարքած շատրվանի հարկերի ամենամեծ թիվը 44-ն է: 7,52 մ բարձրությամբ այդ շատրվանը կառուցվել է 10404 բարձրաոտք սովորական գավաթներից: Ռեկորդը սահմանել է Պ. Լեկլերկը 1984 թ., Լոս Անջելեսի (ԱՄՆ) «Բալթիմոր» հյուրանոցում:



Ծափահարելու տևողության ռեկորդը (58 ժ 9 ր) սահմանել է Վ. Ջեյարամանը (Հնդկաստան) 1988 թ.: Ծափերի քանակը 1 րոպեում 160-ից պակաս չէր, և դրանք լսելի էին 109,7 մետր հեռավորության վրա:



ԲԱՌԵՐ

Արիստոֆանես

Ամենաերկար բառերը: Ամենաերկար բառերի թվին են պատկանում միասին գրված բառերի շղթաները, որոշ բարդ և կցագիր բառերը, միայն տվյալ դեպքի համար օգտագործվող բառերը: Օրինակ, Արիստոֆանեսի (մ. թ. ա. IV դ.) «Կանայք ժողովրդական ժողովում» կատակերգության մեջ կա 182-տառանոց բառ, որը 17 քաղցր ու թթու բաղադրիչներից և կտրտած մսից պատրաստվող կերակրատեսակի անուն է:


Ամենաերկար գիտական անվանումը: Մարդկային միտոքոնդրիաների ԴՆԹ-ի դասակարգման անվանումը պարունակում է 16569 նուկլեոտիդային մնացորդի անվանում և, այդպիսով, բաղկացած է 207 հազ. տառից: 1981 թ. ապրիլի 9-ին այն տպագրվել է Nature («Բնություն») ամսագրում:


Ամենատարողունակ բառը: Լեզվական տեսակետից ամենահետաքրքիր բառն իսպաներենի ֆուեգիական բարբառի mamihlapinatapai բառն է, որը նշանակում է «մեկը մյուսին նայել այն հույսով, որ երկուսից մեկը կառաջարկի կատարել այն, ինչը երկու կողմն էլ ցանկանում է, բայց ոչ մեկը դա անելու տրամադրություն չունի»:

ԳԻՆԵՍԻ ԳՐՔԻՑ. բժշկական արտասովոր փաստեր

Երկվորյակներ. Ctrl + C, Ctrl + V :-)

•  Նույն ընտանիքում երկվորյակների ամենաշատ ծնունդները: Ռոյ ընտանիքի (Կանադա) 3 անդամ անընդմեջ ունեցել է երկվորյակներ: 1951 թ. ծնված Ջոյս Ռոյը, որն ինքը ևս երկվորյակ էր, 1973 թ. ծնել է Դիանա և Քերոլ երկվորյակ քույրերին: 1999 թ. Դիանան ծնել է Դերեկ և Ռիկ երկվորյակ եղբայրներին, իսկ 2001 թ. Քերոլը` Քելլի և Էշլի քույր և եղբայր երկվորյակներին:

• Ընտանիքի տարբեր սերունդների ամենաշատ ծնունդները փետրվարի 29-ին: Փաստաթղթերով հաստատված է, որ Քեոգների ընտանիքի 3 սերնդի ներկայացուցիչներ ծնվել են փետրվարի 29-ին. Փիթեր Էնտոնի Քեոգը (ծնվ. 1940 թ., Իռլանդիա), նրա որդին` Փիթեր Էրիկը (1964, Մեծ Բրիտանիա) և թոռնուհին` Բեթանի Վելսը (1996, Մեծ Բրիտանիա):

• Տարբեր սերունդների նույն օրը ծնված ամենաշատ ներկայացուցիչներ: Այս ռեկորդը պատկանում է 4 ընտանիքի.

1. Ռալֆ Ուիլյամսը (ԱՄՆ) ծնվել է 1982 թ. հուլիսի 4-ին, ինչպես նրա հայրը, պապը և հոր պապը (1876):
2. Վեերա Տուուլիա Կիվիստեի (1997 թ., Ֆինլանդիա) ծննդյան օրը` մարտի 21-ը, համընկնում է մոր (1967), պապի (1940) և պապի հոր (1903) ծննդյան օրվան:
3. Մորին Վեռները (1998, ԱՄՆ), մայրը (1970), պապը (1938) և պապի մայրը (1912) ծնվել են հոկտեմբերի 13-ին:
4. Օգոստոսի 23-ին են ծնվել Ջեյկոբ Հիլդեբրանդը (2001, ԱՄՆ), հայրը (1966), տատը (1944) և տատի մայրը (1919):

Խորագիրը վարում է 

ՀՐԱՆՏ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ