Հայերեն զանազան բառերի հետաքրքրաշարժ ստուգաբանություններ, որոնք վերցված են Վաչագան Ա. Սարգսյանի «Հայերենը ափի մեջ» գրքից
Ի՞ՆՉ Է ԱՆՈՒՆԴ. ՄԽԻԹԱ՞Ր
Ինչո՞ւ ենք առանձնացրել Մխիթար անունը: Պարզվում է, որ շատ հետաքրքրական կազմություն և իմաստ ունի իր մեջ պահած՝ առաջին հայացքից չերևացող:
Մխիթարը հայերեն արական անուն է: Նշանակում է «սփոփանք, մխիթարանք, ամոքանք»: Առաջացել է հայերեն մի՛ խիթար ձևից: Իսկ խիթել (կամ խիթալ) բառի արմատն է խէթ,
որը նշանակում է «խղճի խայթ», «կասկած, վախ»: Խիթալ նշանակում է «հոգս
անել, վախենալ, մտատանջվել»: Ու երբ ասում ենք՝ մի՛ խիթար, ապա ասում ենք.
«Հոգս մի՛ ունեցիր, մի՛ մտատանջվիր, մի՛ վախեցիր»: Ահա թե ինչ խորհուրդ
ունի իր մեջ Մխիթար անձնանունը, որը ինչ-որ չափով բարեմաղթանք է, ինչ-որ չափով օրհնանք: Շատ նշանավոր Մխիթարներ ենք ունեցել. թվենք մի քանիսին:
Մխիթար, նշանավոր ճգնակյաց, Թանահատի վանքի հիմնադիր:
Մխիթար Հերացի, բժիշկ և աստղաբաշխ, գիտեր արաբերեն, հունարեն, պարսկերեն, նշանավոր գործերից մեզ է հասել «Ջերմանց մխիթարություն» բժշկական աշխատությունը, որը գրել է կաթողիկոս Գրիգոր Տղայի պատվերով և աջակցությամբ: Նրա խնդրանքով Ներսես Շնորհալին գրել է իր տաղերից մի քանիսը: Ահա թե ինչ «Վերնատուն» ենք ունեցել ժամանակին:
Մխիթար Գոշ, նշանավոր առակագիր: 1184 թվականին գրել է իր նշանավոր Դատաստանագիրքը, որը թարգմանվել է եվրոպական գրեթե բոլոր լեզուներով:
Մխիթար Սեբաստացի,
Մխիթարյան միաբանության հիմնադիրը, միաբանություն, որը հայ գիտության և
մշակույթի փարոս է աշխարհում: Այնտեղ հայերեն են թարգմանել օտար հին և նոր
գրականության բոլոր նշանավոր երկերը՝ 1000 հատոր, կազմել ամբողջ հայ հին մատենագրությունը, գրել բառարաններ, հայոց պատմություն, գրականություն և այլն, և այլն:
Комментариев нет:
Отправить комментарий